Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα

Η έκδοση “Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα 2.0” περιλαμβάνει τις νεότερες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και την Ελλάδα, όπως η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Ενεργειακή Φτώχεια, η αναθεώρηση του πακέτου πολιτικών «Καθαρή Ενέργεια για όλους», η εισαγωγή του νόμου για τις Ενεργειακές Κοινότητες στην Ελλάδα κ.ά., καθώς και μέρος των αποτελεσμάτων της έρευνας γνώμης σχετικά με την ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας. Η έκδοση είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Iδρύματος Χάινριχ Μπελ, του INZEB και του Πολυτεχνείου Κρήτης. 

Εκτιμάται ότι πάνω από 50 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας, έχουν δηλαδή περιορισμένη ή καμία πρόσβαση σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες (θέρμανση, ψύξη, φωτισμός), γεγονός που επιφέρει δυσμενείς συνέπειες τόσο στην υγεία και την ευημερία τους, όσο και στο περιβάλλον. 

Με αφορμή την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργήσει ένα παρατηρητήριο για τη συλλογή δεδομένων καθώς και την οριοθέτηση και παρακολούθηση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας, ο αντιπρόεδρος της Ενεργειακής Ένωσης κ. Μάρος Σέφτσοβιτς (Maroš Šefčovič) επισημαίνει σε ομιλία του, τον Ιανουάριο του 2016, ότι στην πορεία προς την ενεργειακή μετάβαση σε ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους δεν επιτρέπεται να παραβλέπονται οι κοινωνικές συνέπειες του απαραίτητου ριζικού μετασχηματισμού του ενεργειακού μας συστήματος, κυρίως αυτές που αφορούν την ικανοποίηση βασικών ενεργειακών αναγκών των πιο ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων.

Τα τελευταία δύο χρόνια το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας, μια νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, προτείνει τέσσερις διαφορετικούς πρωτογενείς δείκτες για τον ορισμό της ενεργειακής φτώχειας. 

Οι δύο δείκτες βασίζονται σε δεδομένα της Ευρωπαϊκής Αρχής η οποία καταγράφει δεδομένα για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης (EU-SILC20) και αφορούν την περιορισμένη πρόσβαση σε ενεργειακές υπηρεσίες, ενώ οι άλλοι δύο δείκτες υπολογίζονται με βάση τα έσοδα των νοικοκυριών ή/και τα στοιχεία ενεργειακών δαπανών τους.

 Συγκεκριμένα αυτοί είναι: 

1. Καθυστέρηση αποπληρωμής οφειλών στους οργανισμούς κοινής ωφελείας (Arrears on utility bills) 
2. Κρυφή ενεργειακή φτώχεια (Hidden energy poverty) η οποία σχετίζεται με τις ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης 
3. Αδυναμία διατήρησης επαρκούς θέρμανσης στις κατοικίες (Inability to keep home adequately warm)
4. Υψηλό ποσοστό της ενεργειακής δαπάνης επί του οικογενειακού εισοδήματος (High share of energy expenditure in income) 

Παράλληλα, προτείνει δευτερεύοντες δείκτες οι οποίοι σχετίζονται με το φαινόμενο, όπως για παράδειγμα οι τιμές της ενέργειας, και δεδομένα που σχετίζονται με τη στέγαση. 

Η μελέτη εδώ