Το μέλλον των Τηλεθερμάνσεων στη Δυτική Μακεδονία (του Α.Δημητρίου)

Αρχικά θα πρέπει να σημειωθεί πως η λειτουργία των συστημάτων τηλεθέρμανσης έχει σημαντική θετική συμβολή στην περιβαλλοντική αναβάθμιση εντός του αστικού ιστού των τροφοδοτούμενων οικισμών, με τον περιορισμό των εκπομπών αέριων ρύπων προερχομένων από την καύση πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο και υποκαθίσταται.

Επίσης συμβάλει θετικά στις τοπικές κοινωνίες με τη δημιουργία πλεονάσματος καταναλωτή προερχόμενο από τη μείωση του κόστους θέρμανσης σε σχέση με την θέρμανση με καύση πετρελαίου. 

Στη Δυτική Μακεδονία βρίσκονται σε κατάσταση λειτουργίας τρεις εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης που παρέχουν θερμική ενέργεια, στην πόλη της Κοζάνης, στην πόλη της Πτολεμαΐδας και στην ευρύτερη περιοχή Αμυνταίου. Επιπλέον βρίσκεται στη φάση κατασκευής η εγκατάσταση της τηλεθέρμανσης της πόλης της Φλώρινας, με ανάκτηση θερμότητας από τον ΑΗΣ Μελίτης. 

Με δεδομένο πως στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις οι πρόσφατες παρεμβάσεις  χρησμοδοτήθηκαν από την προηγούμενη και την υφιστάμενη Προγραμματική Περίοδο (ΕΠΠΕΡΑΑ 2007-2013, ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2013-2020),  θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την επιλογή των όποιων σεναρίων η επιστροφή της κοινοτικής συνδρομής στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει απόσβεση της επένδυσης. 

Η συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) με φυσικό αέριο και η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου των φορέων διαχείρισης συστημάτων τηλεθέρμανσης αποτελεί ένα από τα επικρατέστερα σενάρια, χωρίς φυσικά να αποκλείει άλλα όπως για παράδειγμα της σύγκαυσης βιομάζας-λιγνίτη, της σύνδεσης με την νέα μονάδα Πτολεμαΐδα 5 (σε πιθανή παράταση λειτουργίας) καθώς και της διείσδυσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις.  Στόχος όμως θα πρέπει να είναι, η πωλούμενη θερμική ενέργεια στον τελικό καταναλωτή να παραμείνει χαμηλή σε ανταγωνιστικά επίπεδα, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των τηλεθερμάνσεων. 

Πιο συγκεκριμένα για τις τρεις εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης που βρίσκονται σε κατάσταση λειτουργίας στη Δυτική Μακεδονία, ακολουθεί αναλυτική περιγραφή. 

Τηλεθέρμανση Αμυνταίου - Φορέας Διαχείρισης ΔΕΤΕΠΑ 

Στην παρούσα περίοδο υλοποιείται η προμήθεια εγκατάστασης δύο λεβήτων σύγκαυσης βιομάζας-λιγνίτη συνολικής ονομαστικής θερμικής ισχύος 30MWth, 100% υποκατάστασης θερμικού φορτίου. Το κόστος της προμήθειας ανέρχεται στα 12.000.000€. Η λειτουργία με τους λέβητες θα επιφέρει αύξηση περίπου 30% στην τιμή πώλησης θερμικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές. Επιπλέον με την παύση λειτουργίας του ΑΗΣ Αμυνταίου και του αντίστοιχου ορυχείου, είναι αβέβαιη η τροφοδοσία της μονάδας με λιγνίτη χαμηλού κόστους.

Ένα σενάριο είναι η σύνδεση με τη νέα μονάδα ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 5, αλλά αυτό το σενάριο εξασφαλίζει τη λειτουργία μέχρι το 2028, καθώς στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα η συμμετοχή του λιγνίτη στο εγχώριο ενεργειακό ισοζύγιο μηδενίζεται στο αναφερόμενο έτος. 

Ένα τρίτο σενάριο αποτελεί η εγκατάσταση Συμπαραγωγής Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) με Φυσικό Αέριο ( καλύπτοντας μόνο τις θερμικές απαιτήσεις που καλύπτει η ΔΕΤΕΠΑ ή κοινή ενιαία μονάδα ΣΗΘΥΑ μαζί με την ΔΕΤΗΠ - Τηλεθέρμανση Πτολεμαϊδας). Στο σενάριο αυτό, η ΔΕΗ θα μπορούσε να υπάρξει ως μέτοχος σε κοινή εταιρία με τις αντίστοιχες Δημοτικές επιχειρήσεις τηλεθερμάνσεων και ταυτόχρονα ως πάροχος Φυσικού Αερίου. 

Τηλεθέρμανση Πτολεμαϊδας - Φορέας Διαχείρισης ΔΕΤΗΠ

 Στην παρούσα φάση το σύνολο του θερμικού φορτίου που παρέχει η ΔΕΗ ΑΕ στην ΔΕΤΗΠ καλύπτει το βασικό φορτίο της πόλης, ενώ ο λέβητας της ΔΕΤΗΠ ισχύος 25 MWth και 4 θερμοδοχεία καλύπτουν τις απαιτήσεις αιχμής και εφεδρείας του συστήματος. 

Όπως αποδείχθηκε πρόσφατα (Ιανουάριος 2017) η εφεδρεία της τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας δεν μπορεί να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στην απώλεια φορτίου από τις βασικές πηγές τροφοδοσίας της, δηλαδή της μονάδες της ΔΕΗ, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα τόσο στις παρεχόμενες υπηρεσίες όσο και στον εξοπλισμό θέρμανσης στους τελικούς καταναλωτές.  

Η λειτουργία της νέας μονάδας ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 5  θα αποτελεί επίσης τον μοναδικό πάροχο βασικού φορτίου, ήδη έχει εκπονηθεί η μελέτη εφαρμογής του αγωγού μεταφοράς σύνδεσης με τη μονάδα ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 5.  Όμως με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα η λειτουργία είναι αβέβαιη μετά το 2028.

Συνεπώς ένα δεύτερο σενάριο είναι αυτό της εγκατάστασης λεβήτων φυσικού αερίου (76ΜW) και κατασκευής δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου, από την αναμονή στον Περδίκκα μέχρι το κεντρικό αντλιοστάσιο Τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας. 

Επιπλέον ένα τρίτο σενάριο είναι η εγκατάσταση Συμπαραγωγής Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) με Φυσικό Αέριο ( καλύπτοντας μόνο τις θερμικές απαιτήσεις που καλύπτει η ΔΕΤΗΠ ή κοινή ενιαία μονάδα ΣΗΘΥΑ μαζί με την ΔΕΤΕΠΑ - Τηλεθέρμανση Ευρύτερης Περιοχής Αμυνταίου). Στο σενάριο αυτό, η ΔΕΗ θα μπορούσε να υπάρξει ως μέτοχος σε κοινή εταιρία με τις αντίστοιχες Δημοτικές επιχειρήσεις τηλεθερμάνσεων και ταυτόχρονα ως πάροχος Φυσικού Αερίου. 

Ειδικά για την τηλεθέρμανση της Πτολεμαϊδας επισημαίνονται τα έξης. Σοβαρό πρόβλημα  με έλλειμμα ισχύος εμφανίζεται κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό της επιχείρησης της ΔΕΗ, ο ΑΗΣ Καρδιάς σταματάει τη λειτουργία του το πρώτο εξάμηνο του 2021, ενώ η λειτουργία της μονάδας ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑ 5 προβλέπεται για τις αρχές του 2022. Στο διάστημα του δευτέρου εξαμήνου του 2021 θα εμφανιστεί έλλειμμα ισχύος για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης Πτολεμαϊδας, με δεδομένο πως δεν θα υπάρχει έτοιμο κατασκευασμένο δίκτυο μεταφοράς Φυσικού Αερίου μέχρι τότε (ΔΕΔΔΑ).  

Τηλεθέρμανση Κοζάνης - Φορέας Διαχείρισης ΔΕΥΑΚ

Η εγκατάσταση τηλεθέρμανσης της Κοζάνης τροφοδοτεί σήμερα 29.000 διαμερίσματα περίπου, σύμφωνα με τα στοιχεία του φορέα λειτουργίας. H μέγιστη εμφανιζόμενη θερμική ισχύς αιχμής του συστήματος ανήλθε σε 180MWth. (250ΜWth περίπου Εγκατεστημένο Θερμικό Φορτίο)

Στην περίπτωση κατά την οποία επέλθει παύση λειτουργίας των εγκαταστάσεων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου( 2023), η επιχείρηση θα πρέπει να εγκαταστήσει επιπλέον εξοπλισμό παραγωγής θερμικής ενέργειας συνολικής ονομαστικής θερμικής ισχύος 140MW και άνω.

Με δεδομένο πως η σύνδεση με τη νέα μονάδα ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 5 δεν εξετάζεται, το μόνο ρεαλιστικό σενάριο που εμφανίζεται είναι αυτό της εγκατάστασης λεβήτων Φυσικού Αερίου και Συμπαραγωγής Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Στο σενάριο αυτό, η ΔΕΗ θα μπορούσε να υπάρξει ως μέτοχος σε κοινή εταιρία με τις αντίστοιχες Δημοτικές επιχειρήσεις τηλεθερμάνσεων και ταυτόχρονα ως πάροχος Φυσικού Αερίου.